ترجمه خطبه 21 نهج البلاغه
و من خطبة له (علیه السلام) و هي كلمة جامعة للعِظة و الحكمة:
فَإِنَّ الْغَايَةَ أَمَامَكُمْ وَ إِنَّ وَرَاءَكُمُ السَّاعَةَ تَحْدُوكُمْ؛ تَخَفَّفُوا تَلْحَقُوا، فَإِنَّمَا يُنْتَظَرُ بِأَوَّلِكُمْ آخِرُكُمْ.
[قال السيد الشريف: أقول إن هذا الكلام لو وُزِن بعد كلام الله سبحانه و بعد كلام رسول الله (صلی الله علیه وآله) بكل كلام لَمالَ به راجحا و برز عليه سابقا. فأما قوله (علیه السلام) «تخفّفوا تلحقوا» فما سمع كلام أقل منه مسموعا و لا أكثر منه محصولا و ما أبعد غورها من كلمة و أنقع نطفتها من حكمة و قد نبّهنا في كتاب الخصائص على عظم قدرها و شرف جوهرها].
ترجمه: محمد دشتی (ره)
اين خطبه بخشى از خطبه 167 است كه در سال 35 هجرى در آغاز خلافت ايراد فرمود
راه رستگارى
قيامت پيش روى شما و مرگ در پشت سر، شما را مى راند.(1) سبكبار شويد تا برسيد. همانا آنان كه رفتند در انتظار رسيدن شمايند.
(سید رضی مى گويد: اين سخن امام عليه السّلام پس از سخن خدا و پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم با هر سخنى سنجيده شود بر آن برترى دارد و از آن پيشى مى گيرد و از جمله «سبكبار شويد تا برسيد» كلامى كوتاهتر و پر معنى تر از آن شنيده نشده، چه كلمه ژرف و بلندى چه جمله پر معنى و حكمت آميزى است كه تشنگى را با آب حكمت مى زدايد. ما عظمت و شرافت اين جمله را در كتاب خود به نام «الخصائص» بيان كرده ايم).
- تَحدوُکم، از حَدَی الاِبِل: یعنی با آواز و سرود خواندن، شتر را راندن.
ترجمه ها
لطفاً برای انتخاب یک ترجمه، برروی نام مترجم کلیک کنید.
آخرين منزل، روياروى شماست و مرگ پشت سرتان. و با آواز خود شما را به پيش مى راند. سبكبار شويد تا برسيد. زيرا آنان كه از پيش رفته اند چشم به راه شما واپس ماندگان اند.
من (سید رضی) مى گويم: اين كلام بعد از كلام خدا و كلام رسول اللّه (ص) با كلام هركس كه سنجيده شود افزون آيد و بر او پيشى گيرد. عبارت: «سبكبار شويد تا برسيد» عبارتى است با كلمات اندك و معانى بسيار. كلام ژرف و سرشار از حكمت. ما در كتاب «الخصائص» به عظمت قدر و شرف و جوهر آن توجه داده ايم.
از خطبه هاى آن حضرت است در توجه به قيامت:
همانا آخرت پيش روى شماست، و مقدمات قيامت از پشت سر شما را مى راند. سبكبار شويد تا ملحق گرديد، كه رفتگان شما را باز داشته اند تا آخرين شما به آنها ملحق گردند.
مى گويم: اين سخن را پس از كلام حق و گفتار پيامبر صلّى اللّه عليه و آله با هر سخن ديگر بسنجند بر آن برترى دارد، و از آن پيشى مى گيرد. اين كه فرمود: «سبكبار شويد تا ملحق گرديد» سخنى از اين كوتاه تر و پر معناتر شنيده نشده، چه جمله اى عميق، و سرچشمه اى از معرفت و حكمت است و ما در كتاب خصائص عظمت و شرافت اين كلام را شرح داده ايم.
منزلگاه آخرين پيشاپيش شماست، و مرگ سرود خوانان در پس. سبكبار باشيد تا زودتر برسيد، كه پيش رفتگان را بداشته اند، و در انتظار رسيدن شما نگاه داشته اند.
[مى گويم، پس از كلام خدا و سخنان محمّد مصطفى، اين سخنان را با هر گفتار بسنجند، از آن بيش باشد و در مسابقه پيش، و چون جمله «تخفّفوا تلحقوا» هيچ كلامى اندك لفظ و بسيار معنى نيست. جمله اى است دو رتك، كه آكنده از معرفت است و سرشار از حكمت، و ما در كتاب خصايص به بزرگى قدر و شرافت گوهر آن اشارت كرديم.]
از خطبه هاى آن حضرت عليه السّلام است (راجع به مرگ و قيامت):
(1) عاقبت و پايان جلو روى شما است (بالأخره هر كس پايان را خواهد ديد و ببهشت يا به دوزخ وارد خواهد شد) و قيامت يا مرگ در عقب است كه شما را سوق مى دهد و ميراند (چون قيامت و مرگ آمدنى است مانند آنست كه دنبال كسى افتاده و او را براند، بنا براين:)
(2) سبك شويد (بارهاى گران را رها كنيد) ملحق گرديد (به رفتگان برسيد) كه اوّلى شما را بازداشت نموده آخرى شما را منتظرند (پيشينيان كه رفته اند، در راه باز داشتشان كرده و منتظرند كه آخرين نفر بايشان ملحق شود تا همه كاروان يك باره به قيامت وارد شوند).
سيّد رضىّ فرمايد: مى گويم: بعد از كلام خداوند سبحان و كلام حضرت رسول صلّى اللَّه عليه و آله اين كلام با هر كلامى سنجيده شود رجحان و برترى دارد و از آن پيشى گيرد (هيچ كلامى به پايه آن نخواهد رسيد) و امّا آنچه آن حضرت فرموده: تَخَفَّفُوا تَلْحَقوُا (سبك گرديد تا ملحق شويد) كلامى از اين كوتاهتر و پر معنى تر شنيده نشده، و چه ژرفست عمق اين كلمه (هر چند بيشتر تأمّل و تدبّر كنى بپايان آن نمى رسى) و چقدر اين جمله سر تا پا حكمت و پند تشنگى (هر تشنه اى) را برطرف ميكند، و ما در كتاب خصائص عظمت و بزرگى اين كلمه را شرح داده ايم.
بى گمان پايان کار (رستاخيز و قيامت و بهشت و دوزخ) در برابر شما است و عوامل مرگ، پيوسته شما را به پيش مى راند. سبکبار شويد تا به قافله برسيد! چرا که پيشينيان را براى رسيدن بازماندگان، نگه داشته اند! (و همه، در يک زمان، محشور خواهيد شد).
سيد رضى مى گويد: اگر اين گفتار امام (عليه السلام) پس از سخن خداوند سبحان و پيامبر اسلام، با هر سخنى سنجيده شود، بر آن برترى خواهد داشت و از آن پيشى مى گيرد. اما گفتار او (عليه السلام): «تَخَفَّفُوا تَلْحَقُوا» کلامى است که از آن، کوتاه تر و پرمعناتر، کلامى شنيده نشده است. چه سخن ژرف و عميقى و چه جمله پرمعنا و حکمت آميزى است، که روح تشنه طالبان حکمت را سيراب مى کند! ما در کتاب خصائص درباره اهميت و عظمت اين جمله، بحث کرده ايم.