ترجمه حکمت 135 نهج البلاغه

وَ قَالَ (علیه السلام): مَنْ أُعْطِيَ أَرْبَعاً لَمْ يُحْرَمْ أَرْبَعاً؛ مَنْ أُعْطِيَ الدُّعَاءَ لَمْ يُحْرَمِ الْإِجَابَةَ، وَ مَنْ أُعْطِيَ التَّوْبَةَ لَمْ يُحْرَمِ الْقَبُولَ، وَ مَنْ أُعْطِيَ الِاسْتِغْفَارَ لَمْ يُحْرَمِ الْمَغْفِرَةَ، وَ مَنْ أُعْطِيَ الشُّكْرَ لَمْ يُحْرَمِ الزِّيَادَةَ. [قال الرضي رحمه الله تعالى و تصديق ذلك [في] كتاب الله تعالى: قال الله في الدعاء "ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ"، و قال في الاستغفار "وَ مَنْ يَعْمَلْ سُوءاً أَوْ يَظْلِمْ نَفْسَهُ ثُمَّ يَسْتَغْفِرِ اللَّهَ يَجِدِ اللَّهَ غَفُوراً رَحِيماً"، و قال في الشكر "لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ"، و قال في التوبة "إِنَّمَا التَّوْبَةُ عَلَى اللَّهِ لِلَّذِينَ يَعْمَلُونَ السُّوءَ بِجَهالَةٍ ثُمَّ يَتُوبُونَ مِنْ قَرِيبٍ فَأُولئِكَ يَتُوبُ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَ كانَ اللَّهُ عَلِيماً حَكِيماً"].

ترجمه: محمد دشتی (ره)

اخلاقی 

چهار ارزش برتر

و درود خدا بر او، فرمود: كسى را كه چهار چيز دادند، از چهار چيز محروم نباشد، با دعا از اجابت كردن، با توبه از پذيرفته شدند، با استغفار از آمرزش گناه، با شكرگزارى از فزونى نعمت ها.

سید رضی می گوید: (و اين حقيقت مورد تصديق كتاب الهى است كه در مورد دعا گفته است: «مرا بخوانيد تا خواسته هاى شما را بپردازم». (قرآن كريم، سوره مؤمن، آيه 60) در مورد استغفار گفته است: «هر آن كه به بدى دست يابد يا بر خود ستم روا دارد و از آن پس به درگاه خدا استغفار كند، خداى را آمرزش گر و مهربان يابد».(قرآن كريم، سوره نساء، آيه 110) در مورد سپاس فرموده است: «بى شك اگر سپاس گزاريد، بر نعمت مى افزايم». (قرآن كريم، سوره ابراهيم، آيه 7) و در مورد توبه فرموده است: («تنها توبه را خداوند از كسانى مى پذيرد كه از سر نادانى به كار زشتى دست مى يابند و تا دير نشده است باز مى گردند، تنها چنين كسانند كه خداوند در موردشان تجديد نظر مى كند، كه خدا دانا و حكيم است».(قرآن كريم، سوره نساء، آيه 17)

ترجمه ها

لطفاً برای انتخاب یک ترجمه، برروی نام مترجم کلیک کنید.

و فرمود (ع): هر كه را چهار چيز بدهند، از چهار چيز محروم نماند. كسى را كه توفيق دعا دهند از اجابت محروم نماند و كسى را كه توفيق توبه دهند از پذيرفته شدن توبه محروم نماند و كسى را كه توفيق استغفار دهند از آمرزش محروم نماند و كسى را كه توفيق سپاسگزارى دهند از زيادت نعمت محروم نماند.

سید رضی می گوید: گواه اين در كتاب خداى عزّ و جلّ است: در باب دعا گويد: «مرا بخوانيد تا شما را اجابت كنم» و در باب استغفار گويد: «هر كه كار ناپسندى كند يا به خود ستم روا دارد، آن گاه از خدا آمرزش خواهد، خدا را آمرزنده و مهربان خواهد يافت.» و در باب شكر گويد: «اگر مرا سپاس گوييد بر نعمت شما مى افزايم» و در باب توبه گويد: «جز اين نيست كه توبه از آن كسانى است كه به نادانى مرتكب كارى زشت مى شوند و زود توبه مى كنند خدا توبه اينان را مى پذيرد و خدا دانا و حكيم است.»

و آن حضرت فرمود: هر كه را چهار چيز بخشند از چهار چيز محروم ننمايند: آن را كه دعا بخشند از اجابت، و هر كه را توبه بخشند از قبول، و هر كه را استغفار بخشند از آمرزش، و هر كه را شكر بخشند از اضافه شدن نعمت محروم ننمايند.

گواه اين واقعيات در كتاب خداست، خداوند در مسأله دعا فرمود: «مرا بخوانيد شما را اجابت كنم.» و در استغفار فرمود: «آن كه كار زشت كند يا بر خود ستم روا دارد آن گاه از خدا آمرزش خواهد خدا را آمرزنده و رحيم يابد.» و در باره شكر فرمود: «اگر شكر كنيد به شما مى افزايم.» و در توبه فرمود: «بازگشت به خداوند براى آنهايى است كه از روى نادانى كار بد مى كنند سپس به زودى باز مى گردند، آنانند كه خداوند توبه آنان را مى پذيرد و خداوند دانا و حكيم است.»

[و فرمود:] كسى را كه چهار چيز دادند از چهار چيز محروم نباشد: آن را كه دعا دادند از پذيرفته شدن محروم نماند، و آن را كه توبه روزى كردند، از قبول گرديدن، و آن را كه آمرزش خواستن نصيب شد، از بخشوده گرديدن، و آن را كه سپاس عطا شد از فزوده گشتن.

و گواه اين جمله كتاب خداست كه در باره دعاست «مرا بخوانيد تا بپذيرم.» و در آمرزش خواستن گفته است: «آن كه كارى زشت كند يا بر خود ستم كند سپس از خدا آمرزش خواهد، خدا را بخشنده و مهربان مى يابد.» و در باره سپاس گفته است: «اگر سپاس گفتيد براى شما مى افزاييم.» و در توبت گفته است: «بازگشت به خدا براى كسانى است كه از نادانى كار زشت مى كنند، سپس زود باز مى گردند، خدا بر اينان مى بخشايد و خدا دانا و حكيم است.»

امام عليه السّلام (در دعا و توبه و استغفار و شكر) فرموده است:

كسى را كه چهار چيز دادند از چهار چيز نوميد نگشته: كسيرا كه امر بدعا نمودند از روا ساختن درخواست نوميدش نگردانند، و كسيرا كه دستور توبه دادند از پذيرفتن نوميدش نسازند، و كسيرا كه باستغفار وادار نمودند از آمرزش نوميدش ننمايند، و كسى را كه شكر و سپاس ياد دادند از افزونى (نعمتها) نوميدش نكنند.

(سيّد رضىّ «رحمه اللّه» فرمايد:) و تصديق و گواهى بر اين فرمايش در كتاب خداى تعالى است كه در باره دعا (سوره 40 آیه 60) فرموده است: «وَ قالَ رَبُّكُمُ أُدعونی أَسْتَجِبْ لَكُمْ» يعنى بخوانيد مرا در خواست شما را روا مى سازم، و در باره استغفار (سوره 4 آیه 110) فرموده است: «مَنْ يَعْمَلْ سُوءاً أَوْ يَظْلِمْ نَفْسَهُ ثُمَّ يَسْتَغْفِرِ اللَّهَ يَجِدِ اللَّهَ غَفُوراً رَحِيماً» يعنى كسيكه كار زشت انجام دهد يا بخود ستم كند پس از آن از خدا آمرزش بخواهد خداوند را آمرزنده مهربان مى يابد، و در باره سپاسگزارى (سوره 14 آیه 7) فرموده است: «لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ» يعنى اگر شكر نعمت بجا آوريد نعمت شما را افزون ميسازم، و در باره توبه (سوره 4 آیه 17) فرموده است: «إِنَّمَا التَّوْبَةُ عَلَى اللَّهِ لِلَّذِينَ يَعْمَلُونَ السُّوءَ بِجَهالَةٍ ثُمَّ يَتُوبُونَ مِنْ قَرِيبٍ فَأُولئِكَ يَتُوبُ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَ كانَ اللَّهُ عَلِيماً حَكِيماً» يعنى خدا توبه كسانى را مى پذيرد كه كار زشت و ناشايسته از روى نادانى بجا آورده پس از آن بزودى (پيش از رسيدن مرگ) توبه كنند پس خدا آنها را مى بخشد و خدا (به توبه راستى) دانا و (در باره هر كس) درستكار است.

كسى كه توفيق چهار چيز پيدا كند از چهار چيز محروم نخواهد شد. كسى كه توفيق دعا يابد از اجابت محروم نمى گردد. كسى كه توفيق توبه پيدا كند از قبول آن محروم نمى گردد. كسى كه توفيق استغفار يابد از آمرزش محروم نمى شود. و كسى كه توفيق شكرگزارى پيدا كند از فزونى نعمت محروم نخواهد شد.

مرحوم سيّد رضى مى گويد: تصديق و تأييد اين گفتار (درباره امور چهارگانه و نتايج آن) در قرآن مجيد است. خداوند در مورد دعا مى فرمايد: «مرا بخوانيد تا شما را اجابت كنم»، درباره استغفار مى فرمايد: «هركس كار بدى انجام دهد يا بر خويشتن ستم روا دارد سپس از خداوند آمرزش طلب كند خدا را آمرزنده و مهربان خواهد يافت»، درباره شكر مى فرمايد: «هرگاه شكر نعمت به جا آوريد نعمت را بر شما افزون مى كنم»، و درباره توبه مى فرمايد: «توبه (و بازگشت به رحمت خداوند) براى كسانى است كه كار بدى از روى جهالت انجام مى دهند سپس به زودى توبه مى كنند و به سوى خدا باز مى گردند آنها كسانى هستند كه خداوند توبه آنها را مى پذيرد و خداوند دانا و حكيم است».