ترجمه حکمت 291 نهج البلاغه

وَ قَالَ (علیه السلام)، وَ قَدْ عَزَّى الْأَشْعَثَ بْنَ قَيْسٍ عَنِ ابْنٍ لَهُ:
يَا أَشْعَثُ، إِنْ تَحْزَنْ عَلَى ابْنِكَ فَقَدِ اسْتَحَقَّتْ مِنْكَ ذَلِكَ الرَّحِمُ، وَ إِنْ تَصْبِرْ فَفِي اللَّهِ مِنْ كُلِّ مُصِيبَةٍ خَلَفٌ. يَا أَشْعَثُ إِنْ صَبَرْتَ، جَرَى عَلَيْكَ الْقَدَرُ وَ أَنْتَ مَأْجُورٌ، وَ إِنْ جَزِعْتَ، جَرَى عَلَيْكَ الْقَدَرُ وَ أَنْتَ مَأْزُورٌ. يَا أَشْعَثُ ابْنُكَ سَرَّكَ وَ هُوَ بَلَاءٌ وَ فِتْنَةٌ، وَ حَزَنَكَ وَ هُوَ ثَوَابٌ وَ رَحْمَةٌ.

ترجمه: محمد دشتی (ره)

اخلاق اجتماعی 

و درود خدا بر او، فرمود: (جهت تسليت گفتن به اشعث بن قيس در مرگ فرزندش):

روش تسليت گفتن

اى اشعث اگر براى پسرت اندوهناكى، به خاطر پيوند خويشاوندى سزاوارى، امّا اگر شكيبا باشى هر مصيبتى را نزد خدا پاداشى است. اى اشعث اگر شكيبا باشى تقدير الهى بر تو جارى مى شود و تو پاداش داده خواهى شد و اگر بى تابى كنى نيز تقدير الهى بر تو جارى مى شود و تو گناه كارى. اى اشعث پسرت تو را شاد مى ساخت و براى تو گرفتارى و آزمايش بود، و مرگ او تو را اندوهگين كرد در حالى كه براى تو پاداش و رحمت است.

ترجمه ها

لطفاً برای انتخاب یک ترجمه، برروی نام مترجم کلیک کنید.

در تعزيت به اشعث بن قيس كه پسرش مرده بود چنين فرمود:

اى اشعث، اگر بر پسرت اندوهگين هستى، سزاوارى، زيرا جگر گوشه توست. اگر صبر كنى، خداوند به هر مصيبتى پاداشى دهد.

اى اشعث، اگر در اين مصيبت صبر كنى، تقدير خداوند بر تو رفته است و تو را مزدى است و اگر بيتابى كنى، تقدير خداوند بر تو رفته و تو گناهكارى.

اى اشعث، پسر تو شادمانت مى داشت، پس براى تو بلا و آزمايش بود اكنون تو را محزون داشته و آن ثواب است و رحمت.

و آن حضرت، اشعث را به خاطر مرگ فرزندش اين گونه تسليت داد:

اى اشعث، اگر بر فرزندت غمگينى سزاوارى كه اين لازمه خويشاوندى است، و اگر صبر كنى خدا را در هر مصيبتى پاداشى است.

اى اشعث، اگر صبر كنى تقدير الهى بر تو جارى شده و اجر خواهى برد، و اگر بى تابى كنى تقدير الهى بر تو جارى شده و گناهكار خواهى شد.

اى اشعث، فرزندت تو را خوشحال كرد در حالى كه براى تو امتحان و آزمايش بود، و غمگينت ساخت در حالى كه براى تو ثواب و رحمت است.

[و اشعث پسر قيس را كه فرزندش مرده بود چنين تعزيت فرمود:]

اشعث اگر بر پسرت اندوهگينى، سزاوارى به خاطر پيوندى كه -با او- دارى، و اگر شكيبا باشى هر مصيبت را نزد خدا پاداشى است.

اشعث اگر شكيبايى پيش گيرى حكم خدا بر تو رفته است و مزد دارى، و اگر بى تابى كنى تقدير الهى بر تو جارى است و گناهكارى.

پسرت تو را شاد مى داشت و براى تو بلا بود و آزمايش، و تو را اندوهگين ساخت و آن پاداش است و آمرزش.

امام عليه السّلام هنگاميكه اشعث ابن قيس (يكى از منافقين اصحاب و ياران خود) را از مردن فرزندش تسليت مى داد و بصبر و شكيبائى ترغيب مى نمود (در باره بيتابى نكردن) فرمود:
1- اى اشعث اگر بر (مرگ) پسرت اندوهناك باشى خويشى شايسته است كه افسرده شوى (اندوه تو در مرگ فرزندت بيجا نيست) و اگر شكيبا باشى پيش خدا هر مصيبت و اندوهى را جانشينى (پاداشى) است.
2- اى اشعث، اگر صبر كنى قضاء و قدر بر تو جارى مى گردد و تو اجر و مزد مى يابى، و اگر بيتابى نمائى حكم الهىّ بر تو جارى ميشود در حاليكه گناه كرده اى،
3- اى اشعث پسرت (هنگام بدنيا آمدن) ترا شاد نمود در حاليكه (براى تو) بلا و گرفتارى بود، و (با مردنش) ترا اندوهگين ساخت در حاليكه (براى تو) پاداش و رحمت بود (پس سزاوار است كه در اندوه او شكيبا باشى).

امام عليه السلام در حالى كه مى خواست به اشعث بن قيس براى از دست دادن فرزندش تسليت بگويد چنين فرمود:

اى اشعث! اگر به سبب از دست دادن پسرت محزون شوى (جاى سرزنش نيست، زيرا) اين به واسطه پيوند نَسَب (و مقام پدرى) است و اگر شكيبايى پيشه كنى، خداوند به جاى هر مصيبتى عوضى قرار مى دهد. اى اشعث! اگر صبر كنى، مقدرات الهى بر تو جارى مى شود و پاداش خواهى داشت و اگر بى تابى كنى بازهم مقدرات، مسير خود را طى مى كند؛ ولى تو گناهكار خواهى بود. اى اشعث! فرزندت تو را مسرور ساخت در حالى كه سبب آزمايش و فتنه بر تو بود؛ ولى تو را محزون ساخت در حالى كه براى تو ثواب و رحمت است (بنابراين نبايد نگران باشى).