ترجمه خطبه 171 نهج البلاغه
و من كلام له (علیه السلام) لمّا عَزَم على لقاء القوم بصفّين:
الدعاء:
اللَّهُمَّ رَبَّ السَّقْفِ الْمَرْفُوعِ وَ الْجَوِّ الْمَكْفُوفِ، الَّذِي جَعَلْتَهُ مَغِيضاً لِلَّيْلِ وَ النَّهَارِ وَ مَجْرًى لِلشَّمْسِ وَ الْقَمَرِ وَ مُخْتَلَفاً لِلنُّجُومِ السَّيَّارَةِ وَ جَعَلْتَ سُكَّانَهُ سِبْطاً مِنْ مَلَائِكَتِكَ لَا يَسْأَمُونَ مِنْ عِبَادَتِكَ، وَ رَبَّ هَذِهِ الْأَرْضِ الَّتِي جَعَلْتَهَا قَرَاراً لِلْأَنَامِ وَ مَدْرَجاً لِلْهَوَامِّ وَ الْأَنْعَامِ وَ مَا لَا يُحْصَى مِمَّا يُرَى وَ مَا لَا يُرَى، وَ رَبَّ الْجِبَالِ الرَّوَاسِي الَّتِي جَعَلْتَهَا لِلْأَرْضِ أَوْتَاداً وَ لِلْخَلْقِ اعْتِمَاداً، إِنْ أَظْهَرْتَنَا عَلَى عَدُوِّنَا فَجَنِّبْنَا الْبَغْيَ وَ سَدِّدْنَا لِلْحَقِّ وَ إِنْ أَظْهَرْتَهُمْ عَلَيْنَا فَارْزُقْنَا الشَّهَادَةَ وَ اعْصِمْنَا مِنَ الْفِتْنَةِ.
الدعوة للقتال:
أَيْنَ الْمَانِعُ لِلذِّمَارِ وَ الْغَائِرُ عِنْدَ نُزُولِ الْحَقَائِقِ مِنْ أَهْلِ الْحِفَاظِ، الْعَارُ وَرَاءَكُمْ وَ الْجَنَّةُ أَمَامَكُمْ.
ترجمه: محمد دشتی (ره)
دعاى امام عليه السّلام در آستانه نبرد صفّين با قاسطين در سال 37 هجرى، هفتم صفر
1. نيايش در آستانه جنگ
اى خداى آسمان بر افراشته، و فضاى نگاه داشته، كه آن را زمينه پيدايش شب و روز، و جريان گردش ماه و خورشيد، و مسير آمد و شد ستارگان سيّار قرار داده اى، و جايگاه گروهى از فرشتگانت ساخته اى كه از عبادت تو خسته نمى گردند. اى پروردگار اين زمين، كه آن را جايگاه سكونت انسان ها، و مكان رفت و آمد حشرات و چارپايان، و پديده هاى ديدنى و ناديدنى غير قابل شمارش قرار داده اى. و اى پروردگار كوه هاى بلند و پا بر جا، كه آن را براى زمين چونان ميخ هاى محكم، و براى مخلوقات تكيه گاهى مطمئن ساخته اى.
اگر بر دشمن پيروزمان ساختى، ما را از تجاوز بر كنار دار، و بر راه حق استوار فرما، و چنانچه آنها را بر ما پيروز گرداندى شهادت نصيب ما فرموده و از شرك و فساد و فتنه ها، ما را نگهدار.
2. روش بسيج نيروها در جنگ
كجايند آزاد مردانى كه به حمايت مردم خويش برخيزند؟ كجايند غيور مردانى كه به هنگام نزول بلا و مشكلات مبارزه مى كنند؟ هان مردم ننگ و عار پشت سر شما، و بهشت در پيش روى شماست.
ترجمه ها
لطفاً برای انتخاب یک ترجمه، برروی نام مترجم کلیک کنید.
سخنى از آن حضرت (ع) هنگامى كه عزم نبرد آن قوم را در صفين داشت:
بار خدايا، پروردگارا اين آسمان برافراشته و اين فضاى نگه داشته، كه آن را جايگاه فرو شدن شب و روز قرار دادى و مكان سير خورشيد و ماه و مسير آمد و شد سيارات ساختى و ساكنانش جماعتى از ملايكه كه هيچگاه از پرستش تو ملول نمى شوند.
و اى پروردگار اين زمين كه آن را قرارگاه مردم و جولانگاه خزندگان و ستوران و چيزهايى كه به شمار نمى آيند، نمودى، چه آنها كه ديده مى شوند و آنها كه ديده نمى شوند.
اى پروردگار كوههاى استوار كه آنها را ميخهاى زمين قرار دادى تا از اضطرابش نگه دارد و تكيه گاه آفريدگانش گردانيدى، اگر ما را بر دشمنان پيروز گردانيدى، از جور و ستم دور دار و در راه حق استوار و پاى بر جا قرار ده و اگر دشمن را بر ما پيروزى دادى، شهادت را نصيب ما كن و ما را از فتنه ها در امان دار.
كجاست آن مدافع صاحب غيرت، كه به هنگام نزول حوادث، نگهبان مردم خويش باشد؟ ننگ پشت سر شماست و بهشت رويارويتان.
از سخنان آن حضرت است به وقت تصميم رويارويى با لشگر معاويه در صفّين:
بار خدايا، اى مالك آسمان افراشته، و فضاى باز داشته، كه آن را جاى فرو شدن شب و روز، و منطقه حركت خورشيد و ماه، و جاى آمد و شد ستارگان قرار داده اى، و ساكنانش را گروهى از فرشتگانت نمودى، كه از عبادتت خسته نمى شوند، و اى پروردگار اين زمين كه آن را قرارگاه انسانها، و محل رفت و آمد خزندگان و چهارپايان، و آنچه كه از عدد بيرون است از موجودات ديدنى و ناديدنى قرار دادى.
و اى خداوند كوههاى استوار كه آنها را ميخهاى زمين، و تكيه گاه مخلوق نمودى، اگر ما را بر دشمن پيروزى دادى از ستم بر كنار دار، و به راه حق مستقيم ساز، و اگر دشمن را بر ما غلبه دادى شهادت را نصيب ما گردان، و ما را از فتنه نگاه دار.
كجايند مدافعان حريم ناموس كجايند، غيرتمندان وفادار ناموس پرست كه به وقت بروز سختى ها به دفاع مى پردازند؟ ننگ پشت سر شما، و بهشت پيش روى شماست.
و از سخنان آن حضرت است چون آهنگ ديدار مردم را، در صفّين، فرمود:
اى خداى آسمان افراشته، و فضاى نگاهداشته كه آن را براى شب و روز فرو رفتنگاه كرده اى، و گردشگاه خورشيد و ماه، و جاى آمد شد گردنده ستارگان، و باشندگان آن را گروهى از فرشتگان كه به ستوه نيايند از پرستش تو -هيچ زمان-، و اى پروردگار اين زمين كه آن را آرام جاى آفريدگان كرده اى و جاى رفت و آمد خزندگان و چارپايان، و آنچه به شمار نيايد از چيزى كه ديده شود و ديدن نتوان، و پروردگار كوههاى پا برجا كه آن را در زمين چون ميخها فرو برده اى، تا نگاهش دارد، و براى آفريده پناهگاهى كه بدان پناه آرد.
اگر بر دشمنانمان پيروز كردى، ما را از ستم بر كنار كن، و در راه حقّ راست و استوار، و اگر آنان را بر ما پيروزى دادى، شهادت را روزى ما كن، و از فتنه نگهدارمان.
كجاست آزاد مردى كه به حمايت مردم خويش برخيزد، و غيرتمندى كه هنگام نزول بلا بستيزد ننگ را پشت سر و بهشت را پيش رو داريد -اينك با شماست كه به كدام رو آريد-.
از سخنان آن حضرت عليه السّلام است هنگاميكه به روبرو شدن (جنگيدن) با مردم شام در صفّين مصمّم شد، (چون در هر حال آشكار و نهان و بدى و خوشى و سختى و گشايش بنده بايد به خداوند متعال متوجّه بوده دعاء كند، زيرا دفع ضرر «موجود و متحمل» عقلا و نقلا واجب است، و چون دعاء دافع زيان است امام عليه السّلام در موقع جنگ و خونريزى و روبرو شدن با دشمن كه سختترين احوال است باين ترتيب به خداوند يكتا رو مى آورد):
(1) بار خدايا اى پروردگار آسمان بر افراشته و فضاى نگاه داشته كه آنرا جاى گردش شب و روز و سير خورشيد و ماه و آمد و شد ستارگان گردنده قرار دادى، و ساكنين آنرا گروهى از فرشتگانت گردانيدى كه از عبادت و بندگيت خسته نمى شوند،
(2) و اى پروردگار اين زمين كه آنرا جاى آرميدن مردم و محلّ آمد و رفت حشرات و چهارپايان و آنچه بشما نمى آيد از آنها كه بچشم ديده ميشود و آنها كه (از بسيارى كوچكى) ديده نمى شود قرار دادى،
(3) و اى پروردگار كوههاى استوارى كه آنها را براى زمين ميخها گردانيدى (تا از حركت و جنبش محفوظ ماند) و براى آفريده ها تكيه گاه (تا از كانها و گياهها و سائر مزاياى آنها سود برند، اى پروردگار توانا از تو درخواست مى نمايم:) اگر ما را بر دشمنانمان غلبه دادى ستمگرى را از ما دور گردان، و بحقّ و درستكارى استوارمان فرما، و اگر دشمنان را بر ما تسلّط دادى شهادت را روزى ما گردانده از تباهكارى نگاهمان دار.
(4) (پس در ترغيب اصحاب خود بجنگ با دشمنان مى فرمايد:) كجا است جلوگير از دشمن براى حفظ آنچه بر مردم لازم است، و كجا است غيرتمند هنگام سختيها كه اهل خود را رعايت بنمايد.
(5) (اگر از جنگ رو بگردانيد) ننگ در پشت سر شما است (هر كه بشنود شما را سرزنش خواهد نمود) و (اگر در راه خدا با دشمنان دين جهاد كنيد) بهشت پيش روى شما است (جايگاه شما در بهشت جاويد است).
بارخدايا، اى پروردگار اين سقف برافراشته و اين جوّ و فضاى نگاه داشته، که آن را مرکز پيدايش اين شب و روز و سير خورشيد و ماه و محل رفت و آمد ستارگان و مسکن گروهى از فرشتگانت برگزيدى; همان فرشتگانى که از پرستش تو هرگز خسته و ملول نمى شوند!
و اى پروردگار اين زمين که آن را قرارگاه انسان ها و جاى رفت و آمد حشرات و چهارپايان و آن چه به شمار نمى آيد از جانورانى که به چشم مى آيند و آن ها که ديده نمى شوند، قراردادى.
و اى پروردگار کوه هاى محکم و استوار که آن ها را براى زمين به منزله ميخ هاى محکم و براى خلق، تکيه گاه مطمئنى ساختى. اگر ما را بر دشمن پيروز ساختى از ستمگرى بر کنار دار و بر راه حق استوار فرما و اگر آن ها را بر ما غلبه دادى، شهادت را نصيب ما کن و از فتنه، دورمان دار.
کجايند آن ها که در برابر دشمن و حوادث سخت مى ايستند و افتخاراتشان را حفظ مى کنند و کجايند آن مردان غيورى که به هنگام نزول مشکلات به پاسدارى (از عقيده و آب و خاک خود) مى پردازند؟ (بدانيد) ننگ و عار پشت سر شماست و بهشت پيش رويتان!».