ترجمه خطبه 73 نهج البلاغه

خبر غيبى از حكومت چهار فرمانرواى فاسد، از پسران مروان

مگر پس از كشته شدن عثمان با من بيعت نكرد؟ مرا به بيعت او نيازى نيست دست او دست يهودى⁽¹⁾ است، اگر با دست خود بيعت كند، در نهان بيعت را مى شكند. آگاه باشيد، او حكومت كوتاه مدتى خواهد داشت، مانند فرصت كوتاه سگى كه با زبان بينى خود را پاك كند. او پدر چهار فرمانرواست (قوچ هاى چهار گانه) و امّت اسلام از دست او و پسرانش روزگار خونينى خواهند داشت.⁽²⁾

1. دست یهودی، کنایه از عهدشکنی مروان است. مروان هم یهودی زاده بود، و هم یهودیان در آن روزگاران معروف به پیمان شکنی بودند.
2. چهار فرزند مروان که به خلافت رسیدند 1_ عبدالملک مروان حاکم مطلق العنان امّت اسلامی بود. 2_ عبدالعزیز که حاکم مصر شد. 3_ بشر بن مروان حاکم عراق شد. 4_ محمد بن مروان که حاکم الجزیره گردید، بنی امیّه برای اینکه فرزندان یزید ((عبدالله و خالد)) بزرگ شوند و حکومت در خاندان ابوسفیان باقی بماند با مروان بیعت کردند که سرانجام پس از ازدواج مروان با همسر یزید ((ام خالد)) و پدید آمدن اختلافات داخلی به دست ام خالد خفه شد.