ترجمه حکمت 464 نهج البلاغه

وَ قَالَ (عليه السلام): إِنَّ لِبَنِي أُمَيَّةَ مِرْوَداً يَجْرُونَ فِيهِ، وَ لَوْ قَدِ اخْتَلَفُوا فِيمَا بَيْنَهُمْ، ثُمَّ كَادَتْهُمُ الضِّبَاعُ لَغَلَبَتْهُمْ.
قال الرضي: و المرود هنا مفعل من الإرواد و هو الإمهال و الإظهار و هذا من أفصح الكلام و أغربه فكأنه (عليه السلام) شبه المهلة التي هم فيها بالمضمار الذي يجرون فيه إلى الغاية فإذا بلغوا منقطعها انتقض نظامهم بعدها.

ترجمه: محمد دشتی (ره)

تاریخی اجتماعی سیاسی 

سرانجام دردناك بنى اميّه

و درود خدا بر او، فرمود: بنى اميّه را مهلتى است كه در آن مى تازند، پس آنگاه كه ميانشان اختلاف افتد كفتارها بر آنان دهان گشايند و بر آنان پيروز شوند.

سید رضی مى گويد: «مرود» بر وزن «منبر» از مادّه «ارواد» به معناى مهلت است و اين از فصيح ترين و زيباترين كلام است، گوئى امام عليه السّلام مهلت كوتاه بنى اميّه در حكومت را به ميدان مسابقه تشبيه كرده كه مسابقه دهندگان به ترتيب در يك مسير مشخّص به سوى يك هدف به پيش مى روند و آنگاه كه به هدف رسيدند نظم آنها درهم شكسته مى شود).

ترجمه ها

لطفاً برای انتخاب یک ترجمه، برروی نام مترجم کلیک کنید.

و فرمود (ع): بنى اميه را مهلتى است كه در آن اسب قدرت مى تازند، هر چند، ميانشان اختلاف افتد. سپس، كفتاران به جنگشان برخيزند و مغلوبشان سازند.

سيد رضى گويد: «مرود» بر وزن «مفعل» از مصدر «ارواد» است و آن به معنى مهلت دادن است و اين از فصيحترين و غريبترين سخنان اوست. گويى، مهلتى را كه در آن هستند به ميدان مسابقه تشبيه كرده است كه در آن براى رسيدن به هدف، اسب مى تازند كه چون به پايان رسند رشته انتظامشان گسسته شود.

آن حضرت فرمود: بنى اميه را عرصه مهلتى است كه در آن مى رانند، چون بينشان اختلاف پيدا شود اگر كفتارها فريبشان دهند بر آنان پيروزى يابند.

«مرود» در اينجا مفعل است از «ارواد» و آن مهلت دادن است. اين از فصيح ترين و شگفت ترين كلام است، گويى امام عليه السّلام مهلتى را كه بنى اميه در آن بودند تشبيه به ميدانى كرده كه تا پايان آن مى تازند، و چون به نهايتش رسند نظام حكومتشان از بين مى رود.

[و فرمود:] بنى اميه را مهلتى است كه در آن مى تازند، هر چند خود ميان خود اختلاف اندازند. سپس كفتارها بر آنان دهن گشايند و مغلوبشان نمايند.

[و مرود مفعل است از «ارواد» و آن مهلت و فرصت دادن است، و اين از فصيح ترين و غريبترين كلام است. گويى امام (ع) مهلتى را كه آنان دارند به مسابقت جاى، همانند فرموده است كه براى رسيدن به پايان مى تازند و چون به نهايتش رسيدند رشته نظم آنان از هم مى گسلد.]

امام عليه السّلام (در باره از بين رفتن دولت بنى اميّه) فرموده است:

بنى اميّه را زمان مهلت و ميدان فرصتى است كه (اسب سلطنت و پادشاهى را) در آن مى رانند، و چون در خلافت و سلطنت بينشان اختلاف و زد و خورد افتد پس کفتارها (فرومايگان) آنها را فريب داده بر آنها تسلّط يابند (ابن ابى الحديد در اينجا مى نويسد: اين فرمايش خبر صريحى است از غيب داده و انقراض سلطنت بنى اميّه بدست ابو مسلم بود و او در اوّل كار خود ناتوانترين و بى چيزترين مردم بود.)

(سيّد رضىّ «رحمه اللّه» فرمايد:) مرود در اينجا (اسم مفعول) از إرواد و آن مهلت و فرصت دادن و بر وزن مفعل است، و اين از رساترين و شگفتترين سخن مى باشد، گويا آن حضرت عليه السّلام زمان مهلتى را كه ايشان در آنند تشبيه كرده به ميدانى كه تا پايان آن مى تازند و چون بپايان آن برسند رشته نظام و آراستگى كار ايشان بعد از آن گسيخته ميشود.

امام(عليه السلام) فرمود: بني اميه تا زمان معيني مهلت دارند که به تاخت و تاز مشغول باشند و همين که بين آن ها اختلاف افتاد دشمنانِ ضعيفِ كفتارصفتشان آن ها را فريب مى دهند و بر آنان پيروز مى شوند.

مرحوم سيد رضى در ذيل اين گفتار حكيمانه مى گويد: «مَرود» در اين جا مَفعل (بر وزن مكتب) است كه از ماده «إرواد» گرفته شده و به معناى مهلت دادن و اظهار كردن است و اين تعبير از فصيح ترين و جالب ترين تعبيرات است گويا امام(عليه السلام) مهلتى را كه آن ها براى حكومت دارند تشبيه به ميدان مسابقه كرده كه مسابقه دهندگان با نظم و ترتيب در يك مسير به سوى هدفى پيش مى روند اما هنگامى كه به آن هدف رسيدند نظم آن ها به هم مى خورد.