نامه ها
ترجمه نامه 1 نامه به مردم کوفه به هنگام حرکت از مدینه به طرف بصره، در سال 36 هجری این نامه را امام حسن (ع) و عمار یاسر به کوفه بردند. تاریخی سیاسی
ترجمه نامه 2 نامه به مردم كوفه پس از پيروزى بر شورشيان بصره در ماه رجب سال 36 هجرى كه كوفيان نقش تعيين كننده داشتند. سیاسی
ترجمه نامه 3 به امام خبر دادند كه شريح بن الحارث، قاضى امام، خانه اى به 80 دينار خريد، او را حضار كرده فرمود: سیاسی اخلاقی
ترجمه نامه 4 (نامه به يكى از فرماندهان نظامى در سال 36 هجرى، برخى نوشتند به عثمان بن حنيف فرماندار بصره نوشته شد). نظامی سیاسی
ترجمه نامه 5 (نامه به اشعث ابن قيس فرماندار آذربايجان، اين نامه پس از جنگ جمل در شعبان سال 36 هجرى در شهر كوفه نوشته شد). سیاسی
ترجمه نامه 6 نامه امام عليه السّلام به معاويه كه پس از جنگ جمل در سال 36 هجرى، توسّط جرير بن عبد اللّه فرستاده شد سیاسی اعتقادی
ترجمه نامه 7 نامه اى ديگر به معاويه (يكى از پاسخهاى امام در اواخر جنگ صفّين در سال 38 هجرى به نامه معاويه است). سیاسی اخلاقی
ترجمه نامه 8 (نامه به جرير بن عبد الله بجلى، فرستاده امام به سوى معاويه در سال 36 هجرى). سیاسی
ترجمه نامه 9 نامه به معاويه در سال 36 هجرى كه شخصى به نام ابو مسلم آن را برد سیاسی تاریخی
ترجمه نامه 10 نامه ديگرى به معاويه در سرزمين صفّين در سال 36 هجرى پيش از آغاز نبرد اخلاقی سیاسی
ترجمه نامه 11 (دستور العمل امام به لشكرى كه آن را به فرماندهى زياد بن نضر حارثى، و شريح بن هانى به سوى شام و معاويه فرستاد). نظامی
ترجمه نامه 12 دستور العمل نظامى، به معقل بن قيس رياحى، كه با سه هزار سرباز به عنوان پيشاهنگان سپاه امام به سوى شام حركت كردند، معقل از بزرگان و شجاعان بنام كوفه بود نظامی
ترجمه نامه 13 دستور العمل امام به دو تن از اميران لشكر، زياد بن نضر و شريح بن هانى(1) نظامی
ترجمه نامه 14 (دستور امام پيش از رويارويى با دشمن در صفّين). نظامی اخلاقی
ترجمه نامه 15 (دعاى امام در ميدان جنگ). نظامی اخلاقی
ترجمه نامه 16 (دستور العمل امام به هنگام آغاز جنگ در سال 37 هجرى در ميدان صفّين). نظامی
ترجمه نامه 17 نامه اى در جواب نامه معاويه در صحراى صفين ماه صفر سال 37 هجرى سیاسی اعتقادی
ترجمه نامه 18 (نامه به فرماندار بصره عبد اللّه بن عباس در سال 36 هجرى پس از جنگ جمل). اخلاقی سیاسی
ترجمه نامه 19 (نامه به يكى از فرمانداران به نام عمر بن ابى سلمه ارحبى كه در فارس ايران حكومت مى كرد). اخلاقی سیاسی
ترجمه نامه 20 (نامه به زياد بن ابيه، جانشين فرماندار بصره. ابن عباس از طرف امام فرماندار بصره بود و بر حكومت اهواز و فارس و كرمان و ديگر نواحى ايران نظارت داشت). سیاسی
ترجمه نامه 21 نامه ديگرى به زياد در سال 36 هجرى(1) اخلاقی اقتصادی
ترجمه نامه 22 (نامه به ابن عباس فرماندار بصره در سال 36 هجرى كه گفت پس از سخنان پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم هيچ سخنى را همانند اين نامه سودمند نيافتم). اخلاقی
ترجمه نامه 23 (وصيّت امام عليه السّلام در لحظه هاى شهادت در ماه رمضان سال 40 هجرى). اخلاقی
ترجمه نامه 24 پس از بازگشت از جنگ صفّين اين وصيّت نامه اقتصادى را در 20 جمادى الاوّل سال 37 هجرى نوشت اقتصادی
ترجمه نامه 25 (دستور العمل امام به مأموران جمع آورى ماليات در سال 36 هجرى). سید رضی گوید: ما بخشى از اين وصيت را آورديم تا معلوم شود كه امام اركان حق را به پا مى داشت و فرمان به عدل صادر مى كرد، در كارهاى كوچك يا بزرگ، با ارزش يا بى مقدار. اخلاقی اقتصادی
ترجمه نامه 26 نامه به برخى از مأموران ماليات كه در سال 36 هجرى براى فرماندار اصفهان مخنف بن سليم فرستاده شد(1) اخلاقی اقتصادی
ترجمه نامه 27 نامه به فرماندار مصر، محمد بن ابى بكر، هنگامى كه او را در آغاز سال 37 هجرى به سوى مصر فرستاد(1) اخلاقی سیاسی
ترجمه نامه 28 جواب نامه معاويه: كه يكى از نيكوترين نامه هاى امام است كه پس از جنگ جمل در سال 36 هجرى نوشته شد اخلاقی سیاسی تاریخی اقتصادی
ترجمه نامه 29 نامه به مردم بصره، در سال 38 هجرى آنگاه كه معاويه قصد توطئه در بصره را داشت سیاسی
ترجمه نامه 30 نامه دیگری به معاویه سیاسی
ترجمه نامه 31 نامه به فرزندش امام حسن عليه السّلام وقتى از جنگ صفين باز مى گشت و به سرزمين «حاضرين» رسيده بود در سال 38 هجرى(1) اخلاقی تربیتی تاریخی اعتقادی سیاسی علمی
ترجمه نامه 32 نامه ای به معاویه اخلاقی سیاسی
ترجمه نامه 33 نامه به فرماندار مكّه قثم بن عبّاس، پسر عموى پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم در سال 39 هجرى كه عوامل معاويه قصد توطئه در شهر مكّه را داشتند(1) سیاسی
ترجمه نامه 34 پس از عزل محمد بن ابى بكر در سال 38 هجرى و نصب مالك اشتر به فرماندارى مصر، براى دلجويى از محمّد بن ابى بكر نوشت سیاسی
ترجمه نامه 35 نامه به عبد الله بن عباس پس از شهادت محمد بن ابى بكر در مصر كه در سال 38 هجرى نوشته شد.(1) سیاسی
ترجمه نامه 36 نامه به برادرش عقيل نسبت به كوچ دادن لشكر به سوى دشمن كه در سال 39 هجرى نوشته شد.(1) سیاسی اعتقادی
ترجمه نامه 37 (نامه به معاويه در سال 36 هجرى پيش از آغاز نبرد صفّين). سیاسی
ترجمه نامه 38 نامه به مردم مصر در سال 38 هجرى آنگاه كه مالك اشتر را به فرماندارى آنان برگزيد. سیاسی
ترجمه نامه 39 (نامه به عمرو عاص در سال 39 هجرى پس از نبرد صفّين). سیاسی
ترجمه نامه 40 (نامه به يكى از فرمانداران در سال 40 هجرى). سیاسی
ترجمه نامه 41 (نامه به يكى از فرمانداران كه در سال 38 هجرى طبق نقل خوئى يا 40 هجرى به نقل طبرى نوشته شده). سیاسی اقتصادی
ترجمه نامه 42 نامه به عمر بن ابى سلمه مخزومى فرماندار بحرين، پس از نصب نعمان بن عجلان زرقى در سال 36 هجرى(1) سیاسی
ترجمه نامه 43 (نامه به مصقلة بن هبيره شيبانى، فرماندار اردشير خرّه «فيروز آباد» از شهرهاى فارس ايران كه در سال 38 هجرى نوشته شد). سیاسی اقتصادی
ترجمه نامه 44 نامه به زياد بن أبيه در سال 39 هجرى آن هنگام كه امام با خبر شد، معاويه نامه اى به او نوشته، و به بهانه اينكه زياد برادر معاويه است مى خواهد او را فريب دهد(1) سیاسی مدیریتی
ترجمه نامه 45 نامه به فرماندار بصره، عثمان بن حنيف انصارى كه دعوت مهمانى سرمايه دارى از مردم بصره را پذيرفت در سال 36 هجرى اخلاقی سیاسی اعتقادی
ترجمه نامه 46 (نامه به يكى از فرمانداران در سال 38 هجرى، نوشته اند اين نامه به مالك اشتر نوشته شد). سیاسی
ترجمه نامه 47 (وصيّت امام عليه السلام به حسن و حسين عليهما السّلام پس از ضربت ابن ملجم كه لعنت خدا بر او باد مى باشد كه در ماه رمضان سال 40 هجرى در شهر كوفه مطرح فرمود). اخلاقی سیاسی
ترجمه نامه 48 نامه به معاويه در ماه صفر سال 38 هجرى در صفّين اخلاقی سیاسی
ترجمه نامه 49 (نامه ديگرى به معاويه). اخلاقی سیاسی
ترجمه نامه 50 (نامه به فرماندهان سپاه). اخلاقی سیاسی
ترجمه نامه 51 نامه به كارگزاران بيت المال سیاسی اخلاقی اقتصادی
ترجمه نامه 52 (نامه به فرمانداران شهرها در باره وقت نماز). معنوی عبادی
ترجمه نامه 53 نامه به مالک اشتر، در سال 38 هجری هنگامی که او را به فرمانداری مصر برگزید، آن هنگام که اوضاع محمّد بن ابی بکر متزلزل شد، و از طولانی ترین نامه هاست که زیبایی های تمام نامه ها را دارد. سیاسی اخلاقی اقتصادی نظامی عبادی
ترجمه نامه 54 نامه به طلحه و زبير كه ابو جعفر اسكافى(1) آن را در كتاب مقامات در بخش فضائل امير المؤمنين عليه السّلام آورد كه در سال 36 هجرى نوشته و توسّط عمران بن حصين فرستاد سیاسی
ترجمه نامه 55 (نامه به معاويه كه در سال 37 هجرى پيش از نبرد صفّين نوشته شد). اخلاقی سیاسی
ترجمه نامه 56 (نامه به فرمانده سپاه، شريح بن هانى كه او را در سال 36 هجرى به سوى شام حركت داد.) اخلاقی
ترجمه نامه 57 (نامه به مردم كوفه در سال 36 هجرى هنگام حركت از مدينه به سوى بصره). سیاسی
ترجمه نامه 58 (نامه به شهرهاى دور براى روشن ساختن حوادث صفّين). سیاسی
ترجمه نامه 59 نامه به أسود بن قطبه فرمانده لشكر حُلوان(1) در جنوب شهر سر پل ذهاب امروزى اخلاقی سیاسی
ترجمه نامه 60 (نامه به فرماندارانى كه لشكر از شهرهاى آنان عبور مى كند). نظامی اجتماعی
ترجمه نامه 61 نامه به كميل بن زياد نخعى،(1) فرماندار «هيت»(2) و نكوهش او در ترك مقابله با لشكريان مهاجم شام كه در سال 38 هجرى نوشته شد سیاسی
ترجمه نامه 62 نامه به مردم مصر، كه همراه مالك اشتر در سال 38 هجرى فرستاد سیاسی اعتقادی
ترجمه نامه 63 در آستانه جنگ جمل، در سال 36 هجرى به امام گزارش رسيد كه ابو موسى اشعرى، فرماندار كوفه مردم را براى پيوستن به امام باز مى دارد، امام اين نامه را به او نوشت سیاسی
ترجمه نامه 64 نامه اى در جواب معاويه سیاسی
ترجمه نامه 65 نامه ديگرى به معاويه پس از جنگ نهروان در سال 38 هجرى سیاسی اخلاقی
ترجمه نامه 66 نامه به عبد الله بن عباس، اين نامه به گونه ديگرى نيز آمده است اخلاقی
ترجمه نامه 67 نامه به قثم بن عباس، فرماندار شهر مكّه(1) اخلاقی سیاسی
ترجمه نامه 68 نامه به سلمان فارسى، قبل از ايّام خلافت(1) اخلاقی
ترجمه نامه 69 نامه به حارث همدانى(1) اخلاقی
ترجمه نامه 70 نامه به سهل بن حنيف انصارى فرماندار مدينه، در سال 37 هجرى آنگاه كه گروهى از مدينه گريخته به معاويه پيوستند(1) سیاسی
ترجمه نامه 71 نامه به منذر بن جارود عبدى، كه در فرماندارى خود خيانتى مرتكب شد اخلاقی
ترجمه نامه 72 نامه به عبد اللّه بن عباس اخلاقی
ترجمه نامه 73 نامه به معاویه اخلاقی
ترجمه نامه 74 عهد نامه اى كه با خط هشام بن كلبى(1) براى صلح ميان قبيله «ربيعه» و «يمن» تنظيم فرمود تاریخی
ترجمه نامه 75 نامه به معاويه در روزهاى آغازين بيعت، در سال 36 هجرى كه واقدى در كتاب الجمل آن را آورد سیاسی
ترجمه نامه 76 نامه به عبد اللّه بن عباس، هنگامى كه او را در سال 36 هجرى به فرماندارى بصره نصب فرمود سیاسی اخلاقی
ترجمه نامه 77 نامه به عبد اللّه بن عبّاس آن هنگام كه او را در سال 38 هجرى براى گفتگو با خوارج فرستاد سیاسی علمی
ترجمه نامه 78 جواب نامه ابو موسى اشعرى، پيرامون حكميّت كه سعيد بن يحيى اموى در كتاب المغازى آن را آورده سیاسی اخلاقی
ترجمه نامه 79 نامه به فرماندهان لشكر، پس از به دست گرفتن خلافت نظامی اخلاقی